Giritli Aileler

Akdeniz ve Ege Denizinin kesişim noktasında bulunan Girit adası, stratejik konumu sebebiyle tarih boyunca pek çok devletin uğruna savaştığı bir toprak parçası olmuştur.Roma, Bizans, Müslüman Araplar ve Venediklilerin ardından 1699 yılında Osmanlı imparatorluğunun hakimiyetine giren Girit adası 1913 yılında imzalanan Londra antlaşmasına  kadar Türk hakimiyetinde kalmıştır.
                                                                         

Osmanlı ordusunun 1897'de adadan çekilmesiyle, katliam korkusu yüzünden Müslümanlar adadan  göç etmeye başlamıştır.1876'da 91.746  olan adadaki Müslüman nüfusu 1911 yılına gelindiğinde 28 bin civarına düşmüştür.1923 yılında Türkiye ve Yunanistan arasında Mübadele antlaşmasının imzalanmasının ardından Anadolu'ya göç eden Giritli Müslümanlar, Rumların boşalttığı köylere yerleştirilmiştir

Türkiye'deki ünlü Giritli ailelerin çoğu birbiriyle akrabadır.Bu aileleri  -akrabalık zinciri bizi pek çok ünlü aileye götürdüğü için-  İstanbul Hukuk Fakültesi Ceza Nazariyatı Profesörü Kavurzade Aziz bey'in oğlu olan Girit Hanya'lı Hasan Tahsin Kavur'un vefat ilanını merkeze alarak  incelemeye çalışacağız.

                                                                

 

Hasan Tahsin Kavur'un kardeşi Mithat Kavur, Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa'nın kayınbiraderi Hüseyin Hakkı Baruer'in bacanağıdır.Hüseyin Hakkı bey'in diğer kızkardeşleri, Eğinli Reşid Mümtaz Paşa ile kardeşi Mabeyn Başkatibi Ali Rıza Paşa'nın eşleridir.Reşid Mümtaz Paşa'nın oğlu Semih Mümtaz, Sultan II. Abdülhamid'in en yakın adamlarından Arap İzzet (Holo) Paşa'nın damadıdır.Semih Mümtaz'ın kızı Zeynep hanım, İzmir Valisi  İttihatçı Rahmi bey'in Mehmet Ali Aybar'ın halası Nimet hanım ile evliliğinden dünyaya gelen  oğlu Alp Arslan ile evlenmiş.( Alp Arslan'ın daha sonra evlendiği Esma Dino , Abidin Dino'nun akrabasıdır).Semih Mümtaz'ın amcasının damadı Adliye Nazırı Nazım Paşa 31 Mart Vakası sırasında kendisini meclis başkanına benzeten göstericiler tarafından öldürülmüştü.Nazım Paşanın kızı , Karakaş Cemaatinden Düzenli ailesinin gelinidir.Semih Mümtaz'ın kardeşi Ulviye hanım, Mısır Kralı I. Fuad'ın kayınbiraderi Prens Seyfeddin ile evlenmiş.

                                                                                

Gazi Osman Paşa ve Zatigül hanımın  oğulları Nurettin ve Kemalettin beyler , Sultan II. Abdülhamid'in kızları  Zekiye ve Naime  Sultanlar  ile evlenmiş.Kemaleddin bey'in eşinin kuzeni  Hatice  Sultan ile yaşadığı yasak aşk Sultan Abdülhamid'in kulağına gidince önce eşinden boşandırılmış ardından rütbeleri sökülerek Bursa'ya sürgüne gönderilmiş.

Zatigül hanım'ın diğer kardeşi Neşet Yargı'nın damadı Ord. Prof. Dr. Tahir Taner'in  kızkardeşi, Kazım Özalp'in damadı Reşat Şemsettin Sirer'in kardeşi Raif Ziya bey'in eşidir.Taner'in diğer kardeşi Fikriye hanım'ın kızının gelini Bige hanım, Kasım Gülek'in kardeşi Hüseyin Rıfat bey'in kızıdır.

 Gazi Osman Paşa'nın kızkardeşinin kızı  Şükran hanım, Demokrat Parti'nin kurucularından Mükerrem Sarol   ile Turgut Sunalp'in baldızı olan  eşi Güher hanım'ın dünürüdür.Şükran hanım'ın kızkardeşinin Yusuf Ziya Öniş'le evliliğinden dünyaya gelen Latife hanım, ünlü müzik yapımcısı  Arif Mardin'in eşidir.Latife Mardin'in kardeşinin eşi olan Kapancı Cemaatinden Tülin hanım'ın teyzesi, Dışişleri  Eski Bakanlarından Coşkun Kırca'nın dayısının eşidir.Tülin Öniş'in halasının kızı Nimet hanım, İttihat ve Terakki Cemiyeti Merkezi Umumi azası Talat Muşkara ile evlenmiş.Nimet hanım'ın son eşi, Ressam-Gazeteci Ratip Tahir Burak'tır.

                                                                               

Mithat Kavur'un baldızı Halide hanım'ın gelini Nurinev Tanca, ünlü şair Cenap Şahabettin'in yeğenidir:

Hasan Tahsin Kavur'un kardeşi Güzin hanım'ın görümcesi Şahende  hanım, Paris büyükelçiliğimizi yaptığı sırada Ermeni Terör Örgütü Asala'nın saldırısı sonucu hayatını  kaybeden İsmail Erez'in annesidir.(İsmail Erez'in üvey annesi Cenap Şahabettin'in kızıdır). Babası Mehmet Ali Ayni'nin amcasının oğlu olan Serficeli Aynizade sülalesinden İsmail Erez'in kayınpederi M. Eriş, Celal Bayar'ın eşinin amcası olan İnegöllüzade Saffet bey'in oğludur.Erez'in kayınvalidesi Emine Musaffa hanım ise Bülent Ecevit'in annesinin kuzenidir.

Merhum Seccadecibaşı İzzet beyle Hatice Çesmiafet hanımın kerimesi merhum Halep Mebusu Sadi efendi gelini merhum Suvari Kaymakamı Mashar Kazancı (Mashar hoca) nın refikası, Refika Necipoğlu ve Necati Lugal'ın ablaları, Esat, Cahit ve Melih Kazancı ile Nihâl Evin'in valideleri, merhum Ahmet Fevzi Paşa ile merhum Orgeneral Fazıl Bilge ve Ali Necipoğlu ile Emin Sargın'ın baldızı, Yüksek Mühendis Nurettin Evin, Hadiye ve Sevgi Kazancı'nın kayınvalideleri, Mehmet Kefeli'nin büyük kayınvalidesi, Güzin Lugal'in görümcesi, Mebrure Bilge, Mesrure Sargın, Safiyettin Big ve Beyrut Büyük Elçisi İsmail Erez, Bülent ve Ercüment Necipoğlunun teyzeleri, Ahmet Bilge, Beria Kaymakçalan, Ayşegül Sargın, Mehmet ve Müzeyyen Big'in büyük teyzeleri, Tülin Kefeli, İzzet Evin, Sadi ve Meril Kazancı'nın büyük anneleri Salihatı Nisvandan SAİDE KAZANCI Hanımefendi 25.1.1968 Perşembe günü vefat etmiitir. Cenazesi 26.1.1968 bugünkü Cuma günü öğle namazını mütaakip Şişli Camiindan kaldınlarak Zincirlikuyudaki ebedi istirahatgâhına tevdi edilecektir Mevla rahmet eyleye. 

İsmail Erez'in halasının kızı Leyla hanım'ın görümcesi Gülten Yaybulak,  Ayhan Işık'ın eşidir:

Hasan Tahsin Kavur, ünlü oyuncu Ayla Algan'ın annesi Nevzat (Kavur) Kasman'ın amcasının,  babası Vedat Kasman'ın ise dayısının oğludur

Ayla Algan'ın amcası Muhsin Kasman'ın kayınbiraderi Behçet Çisko, ünlü bestekar Hacı Arif bey'in torunu Hamit Fevzi Şenol'un bacanağıdır.Şenol'un kızkardeşi İclal hanım, Türkiye'nin ilk kadın valisi Lale Aytaman'ın kayınvalidesidir.

Behçet Çisko'nun annesi Seniha hanım'ın babası Bektaşi Şeyhi Dr. Mehmet  Ali Erel, 1912-15 yılları arasında Türkiye Masonları Büyük Üstadı olarak görev yapmıştır.Türkiye'nin ilk kadın botanikçisi Sara Akdik ve Tüli Kamhi'nin babası  Ali Şinasi Erel, Dr. Mehmet Ali Erel'in kardeşlerinin  çocuklarıdır. Ali Şinasi Erel'in kardeşi Fahrünnisa Çisko, Behçet Çisko'nun yengesidir.Fahrünnisa hanım'ın kayınvalidesinin ailesi Grandi/Grantay'lardan çıkan en ünlü isim İbrahim Grandi Grantay. Eski milletvekillerinden olan Dilbilimci Grantay, Harf Devrimi için kurulan Dil Encümeni üyelerinden ve devrim sonrası yayınlanan imla lugatı raporunun yazarıdır.Sara Akdik'in kızkardeşi de  Grantay ailesinin gelinidir.

Behçet Çisko'nun kardeşi Lütfiye Otman'ın gelini Diler Otman'ın dayısı, Giritli  Dolmazade ailesinden Necip Erses,  SES film şirketinin  kurucusudur.(Necip Erses'in teyzesinin torunu Pınar hanım, Mim Kemal Öke'nin gelinidir).Diler Otman'ın halasının kızı Perran hanım, Vafi ailesinin kızı Hatice Karyot'un gelinidir.

Lütfiye Otman'ın görümcesinin kızı Lamia hanım, işadamı Teoman Demir'in annesidir.Ajda Pekkan'ın sevgilisi olarak ünlenen Demir'in ilk eşi Revan Sadıkoğlu ,GS kulübü başkanlarından Faruk Süren'in baldızıdır.Teoman Demir'in Revan hanım ile evliliğinden dünyaya gelen kızı Hande hanım, Erdal Acar'ın kardeşi Erdinç Acar ile evlidir.

Teoman Demir'in son yıllarda magazin dünyasına sıkça konu olmasına sebep olan olay hayatını kaybeden kuzeni Yavuz Demir'in Rus asıllı eşiyle yaşadığı ilişki olmuştu.Beş evlilik yapan eski Milli Basketbolculardan Yavuz Demir, ünlü oyuncu Nebahat Çehre'nin ikinci eşidir.

Behçet Çisko'nun teyzesinin oğlu Ferit Sayman, Ercüment Karacan'ın eşlerinden Cemile Garan'ın amcası General Vedat Garan'ın damadıdır.Ferit Sayman'ın amcası  Ahmet Nesimi Sayman, İttihat ve Terakkinin son  Hariciye Nazırıdır.

Ahmet Nesimi Sayman'ın kardeşi Kevser Merey'in kayınbiraderi Celaleddin Arif bey, son Osmanlı Meclis-i Mebusanının başkanlığını yapmasının yanısıra TBMM kurulduktan sonra da Adalet Bakanlığı yapmıştır.

Ahmet Nesimi Sayman'ın diğer kızkardeşi Sinesaf hanım'ın damadı Sırrı Beyanos'un kardeşi Hamide hanım , Türkiye İşçi Köylü Partisi (TKİP)'in  kurucularından yazar ve  yayıncı Halim Spatar'ın amcasının eşidir.Giritli olan Spatar ailesinin gerçek soyadı  Spatarakis (Kılıç)  imiş. 
                                                                              

Ahmet Nesimi Sayman'ın kayınbiraderi Hamit Voskay, kendisi gibi  Giritli olan Ali Vafi'nin damadıdır  :

 Girit Hanya eşrafından merhum Ahmet Nesimî ve Neyyire Hanımın oğlu, merhum Ali Vafinin damadı, merhum Hariciye Nazırı Ahmet Nesimi'nin kayınbiraderi, Zeynep'in eşi, Nesimi ve Hilmi Voskay'ın babası, Fikret ve merhum Mevhibe, Refik ve Hüseyin Voskay'ın kardeşi, Kerime Voskay'ın kayınbiraderi, İnci ve Esin'ln kayınpederi, Sibel ve Yasemin'in dedeleri DİŞ TABİBİ HAMİT VOSKAY Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 11 Aralık cumartesi, öğle namazını müteakip Şişli Camiinden kaldırılarak, Merkez Efendi aile kabristanına defnedilecektir. 

.Emin, Rüstem, Hasan , Ekmel, İhsan ve  Cemil Vafi, Fatma Femir , Hatice Karyot, Zeynep Voskay , Fitnat Moralı kardeşlerden müteşekkil Vafi ailesi bizi pek çok ünlü isme götüren Giritli ailelerden biri.

Büyükelçi Cemil Vafi'nin kızı Canan hanım, Hüsrev Gerede'nin gelinidir.
(Canan hanım'ın anneannesi Necla hanım, Mim Kemal Öke'nin gelini)Yönetmen Canan Gerede'nin kızları Şiva ve Bennu Gerede  oyunculuk  ve sunuculuk yapmalarının yanısıra çeşitli tv programları sayesinde tanınıyorlar.

                                                                               

                                                                                   

               

Zeynep Voskay'ın eltisi Kerime hanım, ünlü oyuncu Nevra Serezli'nin annesinin teyzesidir.Kerime Voskay'ın kardeşi Refik bey, Sultan V. Murad'ın torunu Fatma Sultan ile evlenmiş.

Hasan Vafi'nin bacanağı , 1961 anayasa komisyonu üyesi ve eski Ticaret Bakanlarından Celal Sait Siren, eski Terakki Vakfı Başkanlarından Kapancı Cemaatinden Haluk Arığ'ın babasının dayısıdır.Hasan Vafi'nin kayınbiraderinin eşi Bihterin Berkin, Sadrazam Halil Rıfat Paşa'nın torunu ve Sedat Simavi'nin amcasının kızıdır.

Fitnat Moralı'nın eltisi Seniha hanım, İttihat ve Terakki'nin en güçlü isimlerinden Halil Menteşe'nin yeğenidir.Seniha Moralı'nın annesi Mükafat hanım, Adnan Menderes'in babaannesi Fitnat  hanım ve Latife hanım'ın da dahil olduğu Katipzade sülalesindendir.

Fatma Femir'in oğlu Halid bey'in kayınbiraderinin eşi Armağan Odman, Celal Bayar'ın baldızı Zafire hanım'ın kızıdır.Halid bey'in ölümün ardından eşi Güner hanım Musevi Üsnomal ailesine gelin gitmiş.

Rüstem Vafi'nin ilk eşi Nurinisa Kumla, geçtiğimiz yıl bir uçak kazasında hayatını kaybeden Mina Başaran'ın dedesi Berkay Kumla'nın halasıdır. 

                                                                             

Rüstem Vafi ve  Nurinisa hanım'ın kızları İrem Vafi ,ressam Rasin Arsebük ile evlenmiş. Arsebük'ün eşlerinden Muazzez İpar, şeker kralı Hayri İpar'ın kızıdır.

Rüstem Vafi'nin Hatice hanım ile evliliğinden dünyaya gelen kızı Şirin İris , Halide Edip Adıvar'ın kızkardeşinin kızı Selma hanım'ın gelinidir.Selma İris'in görümcesinin damadının teyzesinin damadı Mehmet Femir , Rüstem Vafi'nin kardeşi Fatma Femir'in oğludur.

Rüstem Vafi'nin eşi Hatice hanım'ın kardeşi Fatma Nigar Verdi'nin oğlu Ferruh Verdi'nin kayınvalidesi Hüsniye hanım, Emre Gönensay'ın halasının görümcesidir.Fatma Nigar Verdi'nin diğer oğlu  Nejat Hasan Verdi, Adnan Menderes'in metresi Suzan Sözen'in ilk eşidir. ( Verdi ailesi de Giritlidir)          

Nejat Hasan bey'in son eşi Lilo hanım'ın kızkardeşinin eşi Selahattin Çalım, Arif ve Betül Mardin'in annelerinin halasının oğludur.Nejat Hasan Verdi'nin gelini Serap hanım, Fethi Ahmet Paşa'nın torunu Ahmet Fethi bey ile  Şeyhülislam Esat Efendi'nin torunu Fatma Vedia hanım'ın torunlarıdır

Nejat Hasan Verdi'nin kızkardeşi Perihan hanım eski Gaziantep milletvekili Dr. Muzaffer Canbolat'ın eşidir.

Hasan Tahsin Kavur'un kuzeni Zeynep Sırmalı'nın kayınbiraderi Sami Sırmalı'nın damadı, gazeteci Ferai Tınç'ın eşi Lütfi bey'in dayısıdır. Ferai Tınç, şarkıcı Yalın'ın teyzesidir.

Zeynep Sırmalı'nın eşinin amcasının oğlu Selahaddin Refik Sırmalı , Şair Emin Bülent Serdaroğlu'nun bacanağı ve ressam Avni Arbaş'ın eniştesidir.

Selahaddin Refik Sırmalı'nın kızkardeşi Hayriye hanım'ın gelini Leyla Seden, ünlü yönetmen Osman F. Seden'in kardeşidir.Hayriye hanım'ın eşi Mazhar bey, Özdemir Erdoğan'ın da akrabası olan Fikret Yüzatlı'nın dayısıdır.Fikret bey'in gelini Sara Yüzatlı'nın amcası Rahmi Paşakay, Halil Kut Paşa'nın damadıdır

Zeynep Sırmalı'nın oğlu Şakir bey'in uzun yıllar birlikte yaşadığı oyuncu Servet Kaftan'ın kızı Neslihan (Taki) hanım, Kemal Derviş'in ilk eşidir:Çiftin oğullarından Erol Derviş, Abdullah Ziya Kozanoğlu'nun torunu Yasemin Kozanoğlu ile nişanlanmıştı.

Neslihan Taki'nin gerçek babası Giritli sinema ve tiyatro oyuncusu Turgut Boralı'dır.Neslihan hanım'ın son evliliğini yaptığı Mete Taki'nin babaannesi  Mehpare Kadjar-Taki, Pehlevi  ailesinden önce İran'ı yöneten Kaçar hanedanına mensuptur.Mete Taki'nin annesi Belma Çallı ünlü ressam İbrahim Çallı'nın kızıdır.

Mete Taki'nin  Musevi asıllı Rozi hanım ile evliliğinden dünyaya gelen Mehpare hanım'ın kayınvalidesi olan  Kapancı Cemaatinden  Şirin Edin'in annesi Zübeyde Rasime hanım'ın ilk eşi Cemal bey, Kemal Derviş'in amcasıdır:

Şirin Edin'in kayınbiraderi Osman Edin'in oğlu Mehmet Edin, 1995 Türkiye Güzeli Sinem Güven ile bir yıl kadar süren kısa bir evlilik yapmıştı:

 

Şirin Edin'in teyzesi Fahriye hanım, Nevzat  Tandoğan'ın eşidir.Şirin hanım'ın diğer teyzeleri Raika ve Hayriye hanımlar Vedat Nedim Tör'ün amcaları ile evlenmiş.Hayriye hanım'ın kızı Emel Tör Harunoğlu, Celal Bayar'ın eşinin amcası olan İnegöllüzade Selami bey'in torunu bankacı Cabir Selek'in dünürüdür.

Cabir Selek'in dayısı Müşfik bey ünlü Ressam Mihri Müşfik hanım'ın eşidir.Mihri hanım'ın kardeşi Enise hanım'ın Kemal Derviş'in  amcası Asaf Derviş'in oğluyla evliliğinden dünyaya gelen Hale Asaf da ünlü ressamlarımız arasındadır

Hasan Tahsin Kavur'un eşi Perihan hanım'ın teyzesinin kızı Meliha hanım, Cabir Selek'in eşidir.Selek çiftinin  kızları Sevinç hanım'ın ilk evliliğinden dünyaya gelen oğlu Mehmet Germiyanlıgil, GS yöneticisi Ali Dürüst'ün intihar ederek yaşamına son veren ağabeyinin kızı Elif hanım'ın eski eşidir.

Sevinç Selek'in eşi Konur Eken'in ilk eşi ve kızı Esra hanım'ın annesi Ayşe hanım, Halis Komili'nin kardeşidir.Konur Eken'in teyzesinin kızlarından Zerrin hanım, Nejat Eczacıbaşı'nın kardeşi Kemal bey'in eşidir.Zerrin Eczacıbaşı'nın kardeşi Esin hanım, Nejat Evliyazade'nin oğlu Ata Evliyazade ile evlenmiş.

Perihan Kavur'un diğer teyzesinin oğlu büyükelçi  Metin Özdemir Karaca'nın eşi Nezihe hanım, Aydın Doğan'ın eşi Sema Işıl Doğan'ın teyzesidir

Nezihe Karaca'nın dünürü Müzdan Kunttav, Sadrazam Kadri Paşa'nın torunudur.

Sadrazam Kadri Paşa'nın gelini Havva Seniye hanım, Sedat Simavi'nin teyzesi ve ilk Milli Eğitim Bakanımız Hamdullah Suphi Tanrıöver'in yeğenidir.

VEFAT  Sadrı esbak Saffet Paşa ve Suphi  Paşa hafidesi, Sadrı esbak Kadri Paşa  gelini ve Teşrifatı Umumiye Nazın merhum İsmail Cenani refikası, Bükreş elçisi Hamdullah Suphi Tanrıöverin yeğeni, Yedigün mecmuası sahibi Sedad Simavinin teyzesi, Shell şirketi kâtibi umumisi Kadri Cenaninin validesi salihatı nisvandan Havva Seniye Cenani  duçar olduğu hastalıktan şifayab olamıyarak Kanlıcadaki salihanesinde irtihali dari baka eylemiştir. Bu gün Kanlıca  camiinde ikindi vaktinden sonra namazı Sişli Halkevinden: kılınarak, cenazesi Kanlıca kabristanına 5 nisan 1941 cumartesi günü  defnedilecektir. Allahtan rahmet diler kederli ailesine beyanı taziyet ederiz

Kaynakça:

 
http://www.lozanmubadilleri.org.tr/mubadele-bolgeleri/girit/
   
https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2015/09/sukufe-nihal-sadrazam-kadri-pasa-simavi.html                   
https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2017/01/inegolluzadeler-eczacbas-ailesi.html                  
   
 http://sabetayciavcisi.blogspot.com/2016/04/can-bartu-eczacbas-ailesi-evliyazadeler.html                                                      
https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2018/03/ittihatc-rahmi-bey-arap-izzet-holo-pasa.html

https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2018/04/karakas-cemaati-kapanc-cemaati-banu.html

http://sabetayciavcisi.blogspot.com/2015/07/karakas-cemaati-sadkoglu-ailesi.html

https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2018/03/husrev-gerede-vafi-ailesi-huseyin.html

https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2015/01/vafi-ailesi-ahmet-nesimi-sayman-nevra.html

https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2014/10/aydn-dogan-ayla-algan-ittihat-ve.html

https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2015/01/ahmet-nesimi-sayman-ayla-algan-orhan.html

https://sabetayciavcisi.blogspot.com/2016/01/birsel-ailesi-belgin-doruk-bezmenler.html

https://www.instagram.com/muratedin/?hl=tr